Hoe maak je als vertrouwenspersoon écht het verschil?

26 februari 2025 Preventieadviseur

Ongeveer een kwart van de Vlaamse werknemers krijgt jaarlijks te maken met één of meerdere vormen van grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer, meldt de Stichting Innovatie en Arbeid. Dat zijn maar liefst 627.000 werknemers per jaar. Bij zelfstandige ondernemers stijgt dat cijfer naar maar liefst één op zes. Schrijnende aantallen waar nxtpro met de opleidingen vertrouwenspersoon en preventieadviseur komaf mee maakt. Peter Vanslembrouck – docent, psycholoog én preventieadviseur met maar liefst 23 jaar ervaring op de teller – legt uit hoe je als onderneming het roer omgooit.

Delicate situaties

Ondanks de grote impact op de werksfeer en het personeelsverloop, blijft grensoverschrijdend gedrag op de werkvloer vaak onbenoemd. “Er ontstaan heel veel uitzichtloze dossiers doordat het technische aspect van jobs in het werkveld primeert”, steekt Peter van wal. “Iedereen vindt waarden als respect, verantwoordelijkheid en samenwerken belangrijk, maar toch worden die niet geconcretiseerd. Dit leidt tot situaties waarin – ter illustratie – Jef behoorlijk onbeleefd is, maar we accepteren zijn gedrag omdat zijn werkprestaties goed zijn. Zelfs al kijken we stiekem uit naar zijn pensioen. Op die manier creëer je scheefgetrokken situaties waardoor andere personeelsleden vertrekken.”

"Hanteer een proactieve aanpak: de combinatie tussen preventieadviseur en vertrouwenspersoon is de sleutel tot succes.”

Peter Vanslembrouck

Docent vertrouwenspersoon en preventieadviseur

Een hart voor je medewerkers

Een verhaal dat zich jammer genoeg op meerdere vlakken voordoet. “Er worden veel technische inspanningen geleverd op het gebied van veiligheidsrichtlijnen voor machines of het aanbieden van alternatieven voor gevaarlijke chemische producten…” gaat Peter verder. “Maar zodra de mentale problematiek in het spel komt, haken we af. Dat is jammer, want je moet als werkgever net oog hebben voor het welzijn van je medewerkers. Het aantal langdurig afwezigen in het werkveld is opmerkelijk. Je kan dat niet negeren. Geef daar gewicht aan, haal een vertrouwenspersoon in huis.”

Wetgeving vertrouwenspersoon

En dat doe je maar beter echt. Niet alleen omdat Peter het zegt, maar ook omdat het wettelijk verplicht is. “Vanaf 2023 maakt de Belgische wet een vertrouwenspersoon verplicht voor bedrijven met meer dan 50 werknemers”, legt Peter uit. “Dat is een begin, maar die wet is enorm passief ingesteld. Zo leest de voornaamste verantwoordelijkheid van een vertrouwenspersoon: ‘wachten tot iemand met een probleem bij jou komt’. Hanteer eerder een proactieve aanpak: de combinatie tussen preventieadviseur en vertrouwenspersoon is de sleutel tot succes.”

Opleiding vertrouwenspersoon

Ontdek de opleiding

De opleiding vertrouwenspersoon

Om die proactieve aanpak te ondersteunen, voorziet de opleiding vertrouwenspersoon bij nxtpro heel wat praktische tools om effectief te handelen. “Een stuk wetgeving is onvermijdelijk”, gaat Peter verder. “Maar we gaan ook met praktische voorbeelden aan de slag. Eerst volg je twee dagen theorie en vervolgens drie dagen rollenspellen. Op die manier leer je gesprekstechnieken onmiddellijk in de praktijk toepassen en gesprekken objectiveren. Je helpt mensen helpen. En geen zorgen, je hoeft geen Oscar-winnende performance op te voeren (lacht).”

Wie de schoen past...

Maar wie schakel je als onderneming nu best in voor een opleiding tot vertrouwenspersoon? “Kies iemand die goed luistert, maar ook grenzen stelt”, vertelt Peter. “Een vertrouwenspersoon is geen klaagmuur: durf doorverwijzen wanneer iemand klaaggedrag vertoont. Dat vormt vaak de grootste valkuil voor vertrouwenspersonen. Zorg er trouwens ook voor dat je de vertrouwenspersoon vanaf het begin betrekt bij het beleid. Ga samen na wat je kan doen en wat de consequenties zijn voor de mentale gezondheid van de medewerkers. Heel wat cursisten geven aan dat hun leidinggevenden ook baat hebben bij de cursus vertrouwenspersonen.”

Terug naar de middeleeuwen

Tot slot geeft Peter nog extra advies mee: “Een goede vertrouwenspersoon of een goede preventieadviseur is een nar. Uiteraard in de goede, middeleeuwse betekenis van het woord: een nar is iemand die al lachend de waarheid mag vertellen. Dat wens ik iedere werkgever toe. Én geef het proactieve ook een kans he, volg een opleiding vertrouwenspersoon en preventieadviseur (lacht).”

Leer van de besten

Met maar liefst 23 jaar ervaring op de teller vorm Peter een oude rot in het vak. “Ik studeerde af als psycholoog, maar vond mijn echte passie in de preventiewereld”, vertelt Peter. “Tijdens mijn aggregaat en meerdere interims in het onderwijs, wist ik dat ik beide wou combineren. Op die manier geef ik al mijn ervaringen uit het werkveld door aan toekomstige vertrouwenspersonen en preventieadviseurs. Als preventieadviseur kom je vaak in contact met negatieve zaken, die worden in balans gehouden door de motivatie en positieve ingesteldheid van mijn cursisten. Op die manier houdt het positieve het negatieve in balans.”

Onze cursisten zijn dan ook lovend over hoe Peter de opleiding vertrouwenspersonen geeft: “Naast het luikje theorie, zijn de lessen enorm praktijkgericht. Je kan en mag alles aan Peter vragen. Hij geeft expertise en raad bij specifieke situaties waarmee ik te maken krijg. Dat maakt het enorm leerrijk en extra interessant. Daarnaast zijn er ook heel wat voorbeeldoefeningen die we samen met de groep uitwerken. Op die manier ben je helemaal voorbereid op je rol als vertrouwenspersoon.”

Meer weten?

Interesse in de opleiding vertrouwenspersoon? Lees er hier alles over. Meer weten over de opleiding preventieadviseur? Ontdek het hier. Bijkomende vragen? Stel je vraag aan onze opleidingsexpert.